De oorzaak van een koopverslaving is meestal een traumatische ervaring die je (vroeger) hebt opgedaan en die is ontaard in een gewoonte die op de korte termijn bevrediging geeft maar op de lange termijn in de weg zit.
Ieders verhaal is weer anders, maar de uitkomst is hetzelfde: je verzandt in een gewenning. Mijn verhaal ging als volgt. Van jongs af aan hebben de onderwerpen ‘spullen’ en kopen een belangrijke rol in mijn leven gespeeld. Bij mijn ouders thuis ging het – door hard werken – financieel voor de wind en regelmatig werden mijn broer en ik overladen met cadeaus. Later in mijn leven zag ik in dat dit ook een manier was van mijn ouders om schuldgevoel af te kopen (ze hadden ernstige relatieproblemen en we verhuisden regelmatig) en ons ‘liefde’ te geven. Mijn moeder was koopverslaafd. Zij kocht vaak voor duizenden guldens (toen nog) aan kleding voor zichzelf (die ze verstopte voor mijn vader) en voor mijn broer en mij.
Gebrek aan liefdevolle aandacht
Rond mijn tiende levensjaar gebeurde er iets dat zijn sporen flink heeft achtergelaten. Aanleiding waren de woorden van mijn vader: ‘Op de liefde van je moeder hoef je niet te rekenen, want zij heeft een moeilijk jeugd gehad’. Ik heb hier nooit meer met hem over gesproken (mijn vader is jong overleden), maar het had ongetwijfeld te maken met de beroerde relatie die hij had met zijn vrouw en waarschijnlijk zag hij mij worstelen om liefdevolle aandacht van mijn moeder. Hoe dan ook, ik vond het vooral erg dat mijn moeder zo’n moeilijke jeugd had gehad en had begrip voor haar onvermogen mij de liefde te geven die ik eigenlijk zo hard nodig had. Later is deze houding van begrip gaan schuren en was ik ook boos op haar. Nadat mijn vader overleed werd duidelijk hoe weinig wij elkaar eigenlijk begrepen. We zaten op een verschillend level en we hadden een turbulent contact.
In de tussentijd ontwikkelde ik een koopverslaving. Door spullen te kopen probeerde ik een gat te vullen dat eigenlijk niet te vullen was: de verloren liefde van mijn moeder. En als ik het geld niet had, dan pikte ik spulletjes. Zo kwam ik ook meermaals in aanraking met de politie.
Mezelf saboteren
Dat ging zo een tijd door. Het duurde wel wat jaren voordat ik me realiseerde dat ik mezelf en mijn financiële toekomst saboteerde. Ik was in een scheiding terecht gekomen en had nagenoeg niets om mijn nieuwe woning in te richten. Ik kocht door duizenden euro’s bij de Wehkamp er (te makkelijk) van uitgaande dat het me lukte dit af te kunnen betalen. Dit lukte niet en ik kwam in de schuldsanering terecht.
Eind 2020 kwam het breekpunt. Ik had een therapeutische sessie en daarin kwam aan het licht hoeveel zelfkritiek ik had. ‘Dit is niet goed, dat kan beter etc.’ Het waren eigenlijk de stemmetjes van mijn opvoeders die ik me volledig eigen had gemaakt. Door die zelfkritiek daalde mijn zelfvertrouwen. Ik vond mezelf niet de moeite waard. Dat gaf me een rotgevoel. Mijn coping gedrag was vervolgens dingen te gaan kopen. Dat beurde me op en ik kreeg er een lekker gevoel van. Tijdelijk. Daar was ik me bewust van. Ik begon ik steeds beter mijn ingewikkelde relatie met spullen te begrijpen en de betekenis die ik eraan gaf.
De oplossing
Er gebeurde vervolgens meerdere dingen. Ik kwam in contact met een oude vriend die mij wees op de kracht van ‘dankbaarheid’. Daarnaast probeerde ik stapje voor stapje mijn aandacht te verleggen van het kopen van spullen naar tevreden zijn met wat ik al had. Ik begon aan een periode waarin ik de focus legde op tevredenheid en dankbaarheid. Twee begrippen die – zo vond ik uit – zeer dichtbij elkaar lagen. En weet je wat gebeurde: ik werd steeds meer tevreden met wie ik ben èn wat ik heb.
Na die betreffende sessie heb ik mijn winkelgewoonten volledig herzien, mijn triggers aangepakt en mijn uitgaven over de hele linie verlaagd. Bovendien ben ik ook een dankbaarder en zelfverzekerder persoon geworden.
Maar het zit zo: onze winkelgewoonten veranderen is maar één stukje van de puzzel, want winkelen is maar een klein onderdeel van ons dagelijks leven. Onze winkelgewoonten veranderen is meestal niet ons uiteindelijke doel; we veranderen onze gewoonten eerder omdat we gelukkiger willen zijn.
Daarom zijn tevredenheid en dankbaarheid zulke cruciale ingrediënten bij het veranderen van gewoontes – en het is mijn geheime saus geworden. Tevredenheid helpt je te waarderen wat je al hebt, voorkomt door vergelijking veroorzaakte ontevredenheid, remt de drang om steeds nieuwe dingen te kopen en gaat de verveling tegen die gepaard gaat met een op winkelen gerichte mentaliteit.
Missie
Vandaag kan ik met trots zeggen dat ik mijn mentaliteit en gewoonten al bijna drie jaar volhoud. De veranderingen die ik doorvoerde, stuwden me naar een intentioneel leven. Gaandeweg realiseerde ik me dat ik niet alleen ben. Zoveel vrouwen hebben dezelfde problemen en ik ben op een missie om hen de tools te geven die ze nodig hebben om hun winkelgewoonten en hun leven te veranderen.
){kind=link}