Het organiseren van je overpeinzingen, ideeën en ervaringen door ze op te schrijven of op een andere manier vast te leggen is een nuttige gewoonte in het leven, vooral als je een schrijver bent. Misschien heb je al een gezonde gewoonte om te journalen, zoals ochtendpagina’s, dream journaling of dagboeken met als doel je creatieve schrijven te verbeteren, maar er is een aanvullende methode die veel schrijvers en denkers door de geschiedenis heen ook hebben gebruikt.
Deze methode heet commonplacing of het maken van een commonplace journal, en het is een effectieve manier om inspirerende informatie die je dagelijks tegenkomt te catalogiseren voor toekomstig gebruik.
Wat is een commonplace journal?
Een commonplace journal is een systeem om allerlei weetjes op te schrijven en te sorteren: citaten, anekdotes, observaties en informatie uit boeken, gesprekken, films, songteksten, sociale berichten, podcasts, levenservaringen of iets anders waar je later misschien naar wilt terugkeren.
Het wordt een commonplace journal genoemd omdat je dit allemaal op één plek verzamelt – een centrale bron die het makkelijk maakt om elk stukje wijsheid dat je hebt opgedaan terug te vinden, te herlezen en te gebruiken. Sommigen geven de voorkeur aan een notitieboek, anderen gebruiken een ingewikkelde reeks indexkaarten en weer anderen maken een digitaal notitieboek met behulp van verschillende apps.
Wie gebruikt commonplacing?
Het idee van een gewoonteboek gaat minstens zo ver terug als de Romeinse keizer Marcus Aurelius, wiens Meditaties – een belangrijke tekst in de Stoïcijnse filosofie – begonnen als een privéverzameling van notities, gedachten en citaten. De vorm won aan populariteit in de Middeleeuwen dankzij Erasmus’ leerzame De Copia. Het groeide tijdens de Renaissance (Francis Bacon maakte meer dan 1600 aantekeningen in zijn commonplace boek) en de Verlichting toen John Locke A New Method of Making Common-Place-Books schreef.
Commonplacing werd in de zeventiende en achttiende eeuw door allerlei intellectuelen overgenomen en wordt tot op de dag van vandaag nog steeds gebruikt. Thomas Jefferson stond erom bekend dat hij een gewoonteboek bijhield voor juridische verwijzingen en een ander voor literaire verwijzingen. Auteurs als Ralph Waldo Emerson, Mark Twain en Virginia Woolf gebruikten de techniek, terwijl moderne voorstanders Ronald Reagan en Bill Gates zijn. Hoewel het in wezen een schriftelijke vorm van scrapbooking is, is commonplacing door de jaren heen waardevol geweest voor talloze grote denkers.
4 voordelen van het bijhouden van een gewoonteboek
1. Om te onthouden wat je inspireerde. In het informatietijdperk is het makkelijk om interessante uitdrukkingen, inspirerende passages en nieuwe favoriete citaten tegen te komen – en net zo makkelijk om ze te vergeten als je weer verder bent gegaan met iets anders. Met je eigen dagboek kun je terugkeren naar deze weetjes en het gevoel herontdekken dat ze je oorspronkelijk gaven.
2. Om uren onderzoek te besparen. Als je een schrijfproject hebt – of het nu een artikel, een toespraak, een roman of een memoires is – kan het hebben van een agenda je een hoop tijd besparen. Je kunt het doorspitten van je geheugen, het zoeken op internet of het uitkammen van de kantlijn van je boekenverzameling overslaan als je een persoonlijke encyclopedie van citaten, referenties en ideeën hebt.
3. Onverwachte verbanden vinden. Commonplacing is een unieke vorm van notities te maken omdat je in feite een bladwijzer maakt van alles wat je interessant vindt.
Afhankelijk van je catalogiseringssysteem betekent dit dat een citaat van een Griekse filosoof naast een songtekst uit een popsong of een verhaal van een vriend kan belanden. Bij het schrijven kunnen zulke verbanden leiden tot inspiratie.
4. Je toekomstige lectuur gerichter maken. Naarmate je eigen alledaagse boek zich ontwikkelt, kun je ontdekken dat je een nieuwe visie hebt waarmee je de media die je consumeert kunt benaderen en onderzoeken. Boeken lezen, podcasts beluisteren of zelfs gesprekken voeren kunnen didactische bezigheden worden terwijl je op zoek gaat naar perspectieven en informatie die iets toevoegen of verschillen van wat je al hebt verzameld.
3 manieren om een gewoonteboek bij te houden
Er is niet één juiste manier om een agenda bij te houden en te gebruiken. Het is van cruciaal belang om een stijl en systeem te vinden die voor jou prettig aanvoelen, zodat het bijhouden van een gewoonteboek geen karwei wordt. Het doel van het boek is tenslotte om tijd te besparen en inspiratie op te doen.
1. Briefkaarten. Een populaire methode is het gebruik van notitiekaartjes die in een doosje worden opgeborgen met behulp van tussenschotjes die op onderwerp kunnen worden gelabeld. Je schrijft je recent vergaarde wijsheid op één kaart en archiveert die onder een toepasselijk onderwerp, dat van alles kan zijn (“Creativiteit”, “Financiën”, “Humor”). In plaats van in het begin een reeks onderwerpen op te dringen in je gewoonteboek, laat je je interessecategorieën organisch ontstaan wanneer je nieuwe stukjes tegenkomt die je wilt toevoegen. Bovendien kun je door indexkaarten in verschillende kleuren te kopen nog een niveau van organisatie aanbrengen, zoals het soort informatie dat op de kaart wordt opgeslagen. Je kunt bijvoorbeeld roze kaarten gebruiken voor literaire passages, witte kaarten voor opgevangen citaten en groene kaarten voor ideeën.
2. Notitieboekjes. Een andere methode is het vullen van notitieboekjes met alledaagse aantekeningen. Hoewel dit minder flexibiliteit bevordert, kun je toch een systeem creëren voor het sorteren van je gekozen weetjes. Laat ruimte vrij aan het begin van elk notitieboek voor een inhoudsopgave, waarin je alles kunt invullen (een titel, een bron, een korte samenvatting) dat snel het specifieke citaat, idee of anekdote oproept dat je in het boek hebt opgeschreven. Laat aan het einde van elk notitieboek ook ruimte vrij voor een index. Hier kun je een lijst maken van onderwerpen of thema’s die voorkomen in de aantekeningen van je notitieboek (“Leiderschap”, “Natuur”, “Schrijven”), evenals het type of de bron van de verzamelde informatie (“citaat”, “verhaal”, “idee”) als je dat wilt. Het notitieboek maakt het gemakkelijker om verwijzingen te maken wanneer een item over meer dan één onderwerp of thema gaat.
3. Digitaal. Je kunt verschillende apps en tekstverwerkingsprogramma’s gebruiken voor digitaal noteren. Afhankelijk van het programma kun je individuele items taggen met relevante onderwerpen, thema’s, informatietypes en bronnen, en dan later je items sorteren met de tag van je keuze.
Welke methode je ook gebruikt voor commonplacing, het belangrijkste is om te blijven toevoegen aan je boek. Dit is een levenslang proces en de waarde ervan neemt toe naarmate je er meer in stopt. Zo kan commonplacing een hele vervullende, inspirerende en zinvolle hobby zijn!
