ADD en verslaving is een combinatie die niet uitzonderlijk is. Een aantal kenmerken van ADD zijn dromerigheid, snel afgeleid zijn, een hoofd vol gedachten, rusteloosheid, snel overprikkeld zijn, moeite met het volgen van gesprekken, onzekerheid, niet (goed) kunnen plannen en organiseren, stemmingswisselingen en vergeetachtig en chaotisch zijn. Misschien is het helemaal niet zo gek dat mensen met ADD sneller geneigd zijn verslaafd te raken.
Wat is het verband tussen ADD en verslaving en hoe komt het nou eigenlijk dat mensen met ADD sneller verslaafd raken?
ADD en verslaving, de statistieken
Van alle mensen die worstelen met een verslaving aan alcohol of drugs, heeft ongeveer een kwart ADHD of ADD zeggen de statistieken. Andersom zijn de statistieken iets heftiger: maar liefst 70% van alle mensen met ADD heeft ook last van depressie, angststoornissen, dwangmatig gedrag en verslaving aan alcohol of drugs of een persoonlijkheidsstoornis, zegt de hersenstichting.
Wat zijn de kenmerken van ADD?
De drie meest belangrijke ADD kenmerken zijn:
Problemen met aandacht
Mensen met ADD hebben moeite om hun aandacht en concentratie vast te houden bij onderwerpen die ze niet per sé interessant vinden. Ze hebben de neiging om in gedachten af te dwalen en afwezig en dromerig te zijn. Ze zijn makkelijk af te leiden waardoor taken en verantwoordelijkheden vaak niet afgemaakt worden. Dit kan leiden tot stress, vergeetachtigheid, stemmingswisselingen, chaotisch gedrag, negatieve gedachten en een negatief zelfbeeld.
Hyperfocus
Iemand met ADD kan juist extreem gefocust zijn wanneer hij of zij zich geïnspireerd voelt over een bepaald onderwerp. Dit kan resulteren in obsessief en dwangmatig gedrag.
Onderpresteren
Omdat mensen met ADD snel afgeleid zijn en daardoor moeite hebben met prioriteiten stellen, plannen en het afmaken van belangrijke taken en verantwoordelijkheden, komt het regelmatig voor dat volwassenen met ADD onderpresteren. Ze voelen dat er meer in zit, maar het komt er niet uit. Dit kan over langere tijd psychische problemen veroorzaken, zoals depressies, spanning en angststoornissen.
Wat zijn de symptomen van ADD?
De meest voorkomende ADD symptomen zijn:
Onoplettend
Concentratieproblemen
Vergeetachtig
Snel afgeleid
Gebrek aan focus of juist hyperfocus
Moeite met uiten van emoties en gevoelens
Vermoeidheid: meer behoefte aan slaap, maar vaak te weinig discipline om voldoende te slapen
Slecht overzicht en moeite met plannen
Verlegen, rustig en/of dromerig karakter
Moeite met nemen van beslissingen
Naast deze, vaak negatieve aspecten van ADD, hebben met ADD vaak ook opvallende positieve kenmerken:
Creatief
Sensitief, empathisch en zorgzaam
Snel kunnen denken
Goed in oplossingsgericht werken en denken
Bovenstaande ADD symptomen kunnen in meer of mindere mate voorkomen. Het is daarom ook niet altijd zeker dat iemand met ADD kenmerken de juiste ADD diagnose krijgt.
Wat is het verband tussen ADD en verslaving?
Verslaving en ADD (en de andere subtypen van ADHD) gaan regelmatig hand in hand. Ongeveer 25% van alle mensen die hulp zoeken in de verslavingszorg, heeft ADD of ADHD.
Zelfmedicatie
Mensen met ADD voelen zich vaak onrustig, hebben een hoofd vol gedachten en komen moeilijk toe ontspannen. Drank en/drugs kunnen de symptomen van ADD tijdelijk onderdrukken. Het komt dan ook regelmatig voor dat mensen met ADD bovengemiddeld vaak alcohol of drugs gebruiken om tot rust te komen. Deze vorm van zelfmedicatie geeft tijdelijk wat verlichting, maar is op de langere termijn vaak destructief.
Verdoving
Als je hoofd continu ‘aan de gang blijft’ en met enige regelmaat overweldigd wordt door gedachten, emoties, prikkels en negatieve gevoelens, is het begrijpelijk en logisch dat je op zoek gaat naar een manier om jezelf te verdoven.
Alcohol en drugs zoals wiet, hasj en kalmeringsmiddelen (benzodiazepinen) onderdrukken het centrale zenuwstelsel en kalmeren hyperactieve hersengebieden.
Concentratie en focus
Ook cocaïne en amfetamine (speed) worden met enige regelmaat op een ongezonde, dwangmatige manier gebruikt door mensen met ADD. Deze middelen verhogen de concentratie en kunnen in specifieke doseringen tijdelijk bijdragen aan een betere focus.
De vicieuze cirkel van verslaving
Wanneer iemand met ADD in aanraking komt met alcohol of drugs, lijkt het er in het begin vaak op dat deze middelen een positief effect hebben. De negatieve gevoelens zijn even weg en er is sprake van meer ontspanning, rust en tevredenheid.
Na verloop van tijd kun je echter het idee krijgen dat je alcohol of drugs nodig hebt om nog te kunnen ontspannen en je hoofd even leeg te kunnen maken. Doordat mensen met ADD en ADHD van zichzelf al meer moeite hebben om impulsen en verleidingen te weerstaan, wordt het steeds moeilijker om verantwoord om te gaan met het middel naar keuze.
Er ontstaat een vicieuze cirkel die moeilijk te doorbreken. Stoppen met een verslaving is op zichzelf al lastig, maar wanneer iemand met ADD stopt met dwangmatig gedrag en ongezond middelengebruik, dan komen de ADD symptomen juist extra sterk terug.
Hulp bij ADD
ADD is een aandoening die vaak een grote impact op je leven heeft. Het is daarom ook verstandig om op zoek te gaan naar professionele hulp, zeker wanneer je verdovende of stimulerende middelen gebruikt om symptomen die op ADD kunnen duiden, te onderdrukken.
Diagnose ADD
Herken jij je in de ADD symptomen die op deze pagina worden genoemd? Ga dan naar je huisarts om te controleren of de diagnose ADD inderdaad klopt, of dat er misschien toch sprake is van een andere oorzaak van je klachten.
Pas als de diagnose ADD is vastgesteld, kun je doorverwezen worden naar specialistische geestelijke gezondheidszorg.
Hoe wordt ADD behandeld?
Helaas bestaan er geen medicijnen of therapieën waarmee ADD genezen kan worden. ADD is een aandoening waar je mee moet leren leven. Gelukkig zijn er wel behandelingen waarmee je de invloed van ADD op je dagelijkse leven, je geluk en je innerlijke rust flink kunt verminderen.
Er bestaat medicatie waarmee de meest voorkomende klachten verminderd kunnen worden, zodat je je beter kunt concentreren, je je rustiger voelt en waarmee je beter kunt presteren op schoof of werk.
Daarnaast zijn er meerdere therapievormen waarmee je kunt leren omgaan met je gevoelens van onrust, impulsieve gedrag en gebrek aan focus en concentratie.
Afkicken en therapie in een kliniek
Heb je ADD of herken je de symptomen van ADD en gebruik je alcohol en drugs op regelmatige basis om deze symptomen te onderdrukken? We raden je in dit geval aan om aan de bel te trekken bij specialistische verslavingszorg in een afkickkliniek.
Een afkickkliniek is niet alleen een plek waar je clean wordt, maar ook een veilige omgeving waarin je onder begeleiding van deskundige therapeuten, psychologen en ervaringsdeskundigen leert omgaan met je ADD. Ook leer je hier hoe je in plaats van alcohol of drugs, andere manieren kunt gebruiken om je rust en ontspanning terug te vinden.
Hoe kun je omgaan met ADD?
Naast professionele hulpverlening, kun je ook zelf aan de slag gaan met een aantal praktische tips om de invloed van ADD op je dagelijkse leven te beperken.
Omgaan met ADD en verslaving; word je bewust
Welke dingen kunnen een behandeling en/of therapie versterken? Wanneer jij bewust wordt van je gedrag, gevoelens en patronen, verandert alles. Bewustzijn moet je trainen, en dit kun je doen tijdens een behandeling, in therapie, maar ook door middel van mindfulnesstraining of yoga. Bewustzijn helpt je stil te staan bij je gedrag en het geeft je inzichten over jezelf. Uiteindelijk ga je door bewustwording, betere, gezondere keuzes maken.
Heb jij ADD en ben je bang verslaafd te raken?
Wanneer je ADD hebt en merkt dat je geneigd bent om iets vaker naar de drank of drugs te grijpen; grijp op tijd in! Zoek hulp, ga naar jouw huisarts, zoek een goede psycholoog of psychotherapeut of praat met lotgenoten. Of ga naar een ervaringsdeskundig coach zoals ik.
Wat je zelf kunt doen, zoals eerder genoemd, zijn yoga & meditatie. Daarnaast helpt het om jezelf regelmatig de volgende vragen te stellen:
Hoe voel ik me nu?
Heb ik honger? Heb ik rust nodig?
Ben ik verdrietig of voel ik me fijn?
Welke keuze wil ik nu maken?
Wil ik deze keuze wel of niet maken?
verslaving: hoe zit het precies en wat kun je eraan doen?){kind=link}