Voor mij is aan de acceptatie van mijn koopverslaving een hele weg vooraf gegaan. En ‘nog steeds’ accepteer is niet volledig dat ik een verslaving heb. En ook dàt accepteren: dat ik het niet-accepteren kan accepteren. Teacher Jeff Foster schreef er een boek over: ‘De diepste acceptatie: Radicaal ontwaken in het gewone leven’. In deze blog enkele woorden van Jeff over zijn kernleer van Diepe Acceptatie. Hoe kunnen we op dit moment moeiteloos een ‘JA’ vinden? Hoe stoppen we met wegrennen voor “de puinhoop van het leven” – onze hachelijke situaties en frustraties, zelfs onze zoektocht naar bevrijding – en beginnen te stromen met alles?
BEN JE ECHT EEN PERSOON?
Zoals alle authentieke spirituele leraren door de eeuwen heen ons eraan herinneren, ben je in werkelijkheid geen afzonderlijk individu, geen individueel ‘zelf’, niet het verhaal van ‘een persoon in een wereld’, maar een uitgestrekte oceaan van bewustzijn waarin elke kleine manifeste golf van ervaring – elke gedachte, sensatie, beeld, geluid, gevoel – ontstaat en oplost in dit moment. Je bent niet beperkt in ruimte en tijd – je bent de liefdevolle capaciteit voor het leven zelf. Je bent de wijd open uitgestrektheid van bewustzijn waarin de manifeste wereld verschijnt en verdwijnt, zonder een spoor achter te laten.
Het niet-scheiden van zelf en wereld – dit is waar alle religieuze en spirituele leringen uiteindelijk naar wijzen, en het wordt nu ook bevestigd door de moderne wetenschap. Iedereen kent deze Eenheid, diep van binnen. Ja, er is hier iets, en noem het wat je wilt – want omdat het geen ‘het’ is, is het werkelijk onbenoembaar – precies in het diepst van de huidige ervaring; iets dat niet komt en niet gaat, iets dat niet kan breken of rotten of versplinteren, zelfs te midden van extreem verdriet of pijn of angst. Het is een plek die altijd ten diepste in orde is, zelfs als de dingen aan de oppervlakte niet in orde lijken. Omdat het voorbij de tegenstellingen is, voorbij de dualistische wereld van denken en taal, is het voorbij de cyclus van geboorte en dood. Het is nooit geboren en kan niet sterven. Het is het leven zelf. Het is wat je bent.
Geloof me niet alleen – kijk zelf maar. Als je je aandacht terugbrengt naar het huidige moment, naar wat er nu werkelijk gebeurt, wat vind je dan? Vind je een vaste, onveranderlijke, solide entiteit die ‘zelf’ heet? Of vind je dat alles hier voortdurend verandert, beweegt, van moment tot moment? Vind je vastigheid, of vind je een kosmische dans?
Gedachten verschijnen en verdwijnen vanzelf. Beelden, herinneringen, ideeën ‘ploppen’ allemaal in het bewustzijn, blijven een tijdje hangen en verdwijnen dan weer. Gedachten aan het verleden, gedachten aan de toekomst. Verhalen over wat je zou moeten doen, over wat je gedaan zou moeten hebben, over dingen die je morgen moet doen. Gedachten over wat er wel en niet zou moeten gebeuren in de wereld. Allerlei gevoelens komen en gaan – verdriet, verveling, frustratie, woede, angst. Sensaties komen overal in het lichaam voor. Geluiden verschijnen uit het niets – het verkeer buiten, een televisie die zoemt, een deur die opengaat, het geluid van de ademhaling, een vogel die tsjilpt, tweet tweet!
Alles wat verschijnt in wat je bent, kunnen we een golf van ervaring noemen. En dus is deze gedachte een golf. Deze gewaarwording is een golf. Dit geluid is een golf. Dit gevoel is een golf. De huidige ervaring is de oceaan van bewustzijn die golft, danst, speelt.
Kun je herkennen dat de huidige ervaring altijd gewoon deze huidige dans van golven is, die zich allemaal afspeelt in de enorme oceaan die jij bent? En voor ‘oceaan’, jij
kan het woord ‘bewustzijn’ of ‘gewaarzijn’ of ‘wezen’ of ‘geest’ of ‘bron’ of ‘energie’ lezen – of welk woord dan ook dat voor jou goed voelt. Het gaat allemaal verder dan woorden, hoe dan ook…
“Wat je bent
heeft al JA gezegd
tegen dit moment….”
DE DIEPSTE ACCEPTATIE VAN HET LEVEN
Laten we nu eens met een frisse blik naar het woord ‘acceptatie’ kijken.
Vanuit het perspectief van wie je werkelijk bent, als de uitgestrekte oceaan van bewustzijn, zijn alle golven (gedachten, gewaarwordingen, geluiden, gevoelens), hoewel ze er verschillend uitzien, in essentie hetzelfde. Ze zijn allemaal water. De sterke, gewelddadige, pijnlijke golven net zo goed als de zachte, zachte golven – ze zijn allemaal gemaakt van hetzelfde ‘materiaal’ als jij. Gedachten, geluiden, pijn, verdriet, angst – alles is gemaakt van bewustzijn. In die zin is alles wat in de huidige ervaring verschijnt diep intiem met wat jij bent.
Daarom heeft wie je werkelijk bent op het diepste niveau geen probleem met de golven die verschijnen. Geen van de golven kan een bedreiging vormen voor wie je werkelijk bent. Hoe kan water water bedreigen? En dus zou je kunnen zeggen dat op het diepste niveau, wie je werkelijk bent elke golf accepteert – elke gedachte, elk gevoel, elk gevoel. De oceaan accepteert niet sommige golven en wijst andere af – de onvoorwaardelijke onafscheidelijkheid van de oceaan en de golven is de acceptatie waar ik het over heb. De oceaan heeft geen andere keuze dan de golven te accepteren – het zijn de golven! Acceptatie is ‘ingebouwd’ in je huidige ervaring!
Een vraag die elke spirituele zoeker zich stelt: “Hoe kan ik, een afgescheiden persoon, het huidige moment accepteren zoals het is?” Welnu, nu zien we dat het er niet om gaat dat je deze diepste acceptatie probeert te doen – deze acceptatie is geen doen. In zekere zin, als je probeert te accepteren, ben je al te laat, want deze acceptatie is al gedaan. Elke golf, als die verschijnt, is al geaccepteerd in wat je bent.
In zekere zin heb je het huidige moment al geaccepteerd, precies zoals het is. Wat je bent heeft al JA gezegd tegen deze gedachten, deze gewaarwordingen, deze geluiden, deze gevoelens – anders zouden ze niet zo verschijnen. De sluizen staan open – dit moment is al binnengelaten, in zijn totaliteit.
En dus, in mijn bijeenkomsten, retraites en boeken, als ik het over acceptatie heb, gebruik ik het woord niet op de manier waarop we geconditioneerd zijn om het te gebruiken. Ik gebruik het woord op deze nieuwe manier, die wijst op deze diepste acceptatie van het leven zelf, een aanvaarden, een toelaten, dat al gedaan is. En dus, als ik je voorstel om te ‘aanvaarden’ of ’toelaten’ wat er is – een stenografische manier om je te vragen om eenvoudig, zachtjes, moeiteloos op te merken wat er aanwezig is. Om op te merken dat deze gedachten en gevoelens op dit moment al zijn toegelaten.
Deze herkenning is geen tijdgebonden doen, maar een momentopname. Dit is de ware betekenis van het woord ‘meditatie’. Meditatie betekent zachtjes opmerken wat er al is, zonder te proberen het op welke manier dan ook te veranderen. Er is geen verwachting in ware meditatie, wat wil zeggen dat er geen mediteerder is, niemand die losstaat van wat verschijnt.
Dit zet veel spirituele leringen op hun kop. Nu is acceptatie geen plaats om in de toekomst te bereiken – het is niet iets om naar te zoeken, op te wachten, op te hopen, om te smeken. Het is geen prestatie van het afgescheiden zelf, het is niet iets dat komt door jaren van inspanning. Het is geen magische gebeurtenis die op een dag zal plaatsvinden. Het is iets dat je herontdekt, midden in je huidige ervaring, hier en nu.
“Zelfs als dingen uit elkaar vallen,
is er hier iets
dat niet uit elkaar valt…”
DE DIEPE ACCEPTATIE VAN NIET-ACCEPTATIE
Jaren geleden geloofde ik dat ‘acceptatie’ 24 uur per dag, 7 dagen per week, 365 dagen per jaar de sleutel was tot verlichting! Als ik maar de hele tijd alles kon accepteren, dan zou ik vrij zijn… dat dacht ik tenminste. Het was een prachtig idee, maar hoezeer ik ook mijn best deed om alles te accepteren, om overal bij aanwezig te zijn, om alles onvoorwaardelijk toe te laten, om me zonder keuzes bewust te zijn van alles, er waren nog steeds dingen die ik gewoon niet kon accepteren. Extreme fysieke pijn, verkrachting, marteling, genocide – hoe kon ik dit allemaal accepteren? Als er extreme pijn gebeurde in mijn eigen ervaring, probeerde ik wanhopig om het te accepteren, maar ik putte mezelf daarbij uit.
Ik realiseer me nu natuurlijk dat er een geheime agenda achter mijn poging tot acceptatie zat. Ik geloofde stiekem dat als ik de pijn accepteerde, deze zou verdwijnen. Ik geloofde dat mijn gedachten zouden verdwijnen als ik ze accepteerde! Het was dus een afwijzing van pijn, een afwijzing van gedachten, vermomd als acceptatie! Wat een ingenieuze plek voor de zoeker om zich te verstoppen – precies in het hart van een prachtige spirituele praktijk! Acceptatie met wat voor motief dan ook, met wat voor verwachting dan ook, is geen echte acceptatie – het is een vermomde afwijzing.
Wat ik niet had herkend, toen, was de onvoorwaardelijke en diep aanvaardende aard van wie ik werkelijk was. Ik was zo druk bezig te proberen te accepteren dat ik uiteindelijk deze diepe acceptatie van het leven – waarin alles, absoluut alles verschijnt in Bewustzijn was al geaccepteerd – inclusief mijn falen om te accepteren! Ja, zo radicaal is deze acceptatie – zelfs je niet-acceptatie van dit moment wordt hier geaccepteerd! Alle golven worden geaccepteerd door de oceaan, en als wat er nu gebeurt niet-acceptatie van pijn, of angst, of verdriet is, dan mogen die golven ook ontstaan.
En hier is natuurlijk een totale paradox. Als mijn niet-aanvaarding van pijn door het leven wordt aanvaard, volledig aanvaard, dan is het niet langer niet-aanvaarding. De niet-aanvaarding transmuteert. Logisch, filosofisch, rationeel, dit slaat nergens op – maar het is wel zo.
Erkennen wie je werkelijk bent – niet een afgescheiden zelf, maar de kalmte te midden van de storm van het leven – is altijd mogelijk, zelfs te midden van fysieke pijn, verslavingen, relatieconflicten en zelfs depressie. Zelfs als de dingen in je leven uit elkaar vallen, is er hier iets dat nooit uit elkaar valt. Ik wil niet dat je me gelooft – ik wil dat je deze onwankelbare vrede zelf ontdekt. Alles wat ik deel, in mijn boeken, bijeenkomsten en retraites, gaat over deze ontdekking – dit eenvoudige maar radicale ontwaken naar wie je werkelijk bent, voorbij je verhaal over jezelf.
– Jeff Foster
www.lifewithoutacentre.com
“Dit boek is een voortdurende uitnodiging om spiritueel ontwaken niet te laten waar het vaak wordt gelaten, als een zoektocht naar ervaringen, een manier om de rommeligheid van het leven te vermijden of een soort mentale trip. Het nodigt je uit in elk hoekje en gaatje van de levenservaring en laat geen middel onbeproefd.” – Scott Kiloby, auteur van Living Relationship